Birleşik Krallık’ın gözde hekimlerinden Dr. Rangan Chatterjee gençlerde zihinsel, ruhsal hastalıkla sosyal medya kullanımı arasındaki bağlantıyı gösteren kanıtların giderek arttığını belirtti. Örneğin 16 yaşında bir erkek hasta kendisine fiziksel zarar vermesinin ardından acil servise getirilmişti. Dr. Chatterjee hastaya önce antidepresan vermeyi düşündüğünü fakat gençle biraz sohbet edince sorunun sosyal medya kullanımından kaynakladığını fark ettiğini anlattı. Bunun üzerine Dr. Chatterjee, gence sosyal medyada her gün uyumadan önce sadece bir saat zaman geçirmesini tavsiye edip takip eden haftalarda bunu gece iki saat ve sabah iki saate uzatabileceğini söyledi. Genç bir süre sonra sağlığında ciddi iyileşme bildirdi ve altı ay sonra okulda ve arkadaşları arasında çok daha mutlu olduğunu açıkladı. Bu ve benzeri olgular Dr. Chatterjee’nin sosyal medyanın gençlerin yaşamları üzerindeki rolünü sorgulamasına yol açtı. Henüz Türkçeye çevrilmemiş 4 Sütunlu Plan: Daha Uzun, Sağlıklı bir Yaşam için Nasıl Rahatlamalı, Yemeli, Hareket Etmeli ve Uyumalı adlı kitabının yazarı Dr. Chatterjee şunları ifade ediyor ve soruyor: “Sosyal medya zihinsel sağlık üzerinde olumsuz etkiye sahip. Bunun büyük sorun olduğunu ve buna karşı kurallar oluşturmamız gerektiğini düşünüyorum. Teknolojiyi kendisine zarar verecek değil yarar sağlayacak tarzda kullanabilmesi için toplumu nasıl eğitebiliriz?”

Dr. Chatterjee yalnız değil. Amerikalı bir grup çocuk sağlığı uzmanı yakın zaman önce Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg’e mektup yazdı ve çocukların mesajlaşması için geliştirilmiş bir uygulama olan Messenger Kids’i kullanmaya çocukları teşvik etmenin sorumsuzca bir davranış olduğunu öne sürerek Zuckerberg’den bu uygulamayı kapamasını istedi.

Bilimsel çalışmalara göre sosyal medya kullanımı nedeniyle gençler ciddi duygu durum değişiklikleri bildiriyor. Facebook ve Instagram gibi platformlarda maruz kaldıkları fotoğraflar yüzünden on yaşındaki kız çocukları bile beden imgeleriyle sorunlar yaşıyor. İngiliz sağlık kuruluşu The Royal Society of Public Health’in (RSPH) 2017’de yaptığı bir çalışmada 11 - 25 yaşları arasındaki 1500 gençten en yaygın beş sosyal medya sitesini kullanırken duygu durumlarındaki değişiklikleri takip etmesi istendi. Bulgulara göre Snapchat ve Instagram yetersizlik ve endişe duygularını en fazla uyandıran uygulamalarken YouTube en olumlu etkiye sahipti. Gençlerin onda yedisi Instagram’ın beden imgeleriyle ilgili kendilerini kötü hissettirdiğini ve 14 - 24 yaşındakilerin yarısı Instagram ve Facebook’un endişe duygularını çoğalttığını belirtti. Ayrıca gençlerin üçte ikisi Facebook’un sanal zorbalığı artırdığını bildirdi. RSPH Başkanı Shirley Cramer özellikle şu üç konuda girişimde bulunulması için çağrı yapıyor:

• Genç internette belirli bir süre geçirince bir uyarı bildiriminin belirmesi

• Dijital olarak üzerinde oynanmış fotoğraflara filigran yerleştirilmesi

• Sosyal medyanın sağlıklı kullanımıyla ilgili okulda dersler verilmesi

Cramer sözlerini şöyle sürdürüyor: “Sosyal medya ilişkiler kurup geliştirdiğimiz, öz kimliğimizi şekillendirdiğimiz ve etrafımızdaki dünyayı öğrendiğimiz bir alan haline geldi; dolayısıyla, zihinsel sağlıkla doğası gereği ilintili.”

Sosyal Medya Hasta Ediyor 1

Peki, sosyal medya bağımlılığına karşı ebeveynler ne yapabilir?

• Çocukların internette ne kadar zaman geçirdiğine dikkat edin ve bu zamanın sosyalleşmek, spor yapmak, yemek ve uyumak gibi eylemleri olumsuz etkilemediğinden emin olun.

• Yemek sırasında cihaz kullanımını sınırlandırın ve cihazları uyku zamanından önce kaldırın. Çocukların cihazları odalarında şarj etmelerine izin vermeyin.

• İnternette neler yaptıkları, o gün hangi paylaşımlarda bulundukları, arkadaşlarının kimler olduğu ve bunun duygu durumlarını nasıl etkilediğiyle ilgili çocuklarla düzenli olarak konuşun.

• Küçük çocukların şifrelerini bilin ve kullandıkları içerikleri düzenli olarak kontrol edin.

• Unutmayın: Facebook, Twitter ve Instagram on üç yaş altındakilerin hesap açmasına resmi olarak izin vermemektedir.

• Çocukları interneti yaratıcı alanlarda ve ödevlerine yardımcı olması için kullanmaya teşvik edin.

Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı geçtiğimiz dönemlerde Snap, Facebook, Google, Apple ve Twitter gibi teknoloji firmalarıyla internette zorbalık ve zararlı içerik, gençlerin internette geçirdiği zaman miktarı ve kullanıcıların yaşının nasıl doğrulanacağı gibi sorunlar hakkında görüştü.

Diğer yandan bazı çalışmalar çocukların sosyal medyayı yaşamlarıyla bütünleştirmede başarılı olduklarına işaret ediyor:

• Oxford Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre her ne kadar çocuklar internette çok zaman geçirse de çevrimiçi ve çevrimdışı oldukları zamanları dengelemelerini sağlayan karmaşık becerilere sahip.

• Birleşik Krallık Güvenli İnternet Merkezi, gençlerin %68’inin arkadaşlarıyla internet üzerinden konuşmanın kendilerini neşelendirdiğini, %88’inin üzüntülü arkadaşlarına “nazik mesajlar” gönderdiğini tespit etti.

Çocukların sosyal medya kullanımıyla ilgili kimi zaman çelişkili bilimsel kanıtlara rağmen, firmalar Birleşik Krallık hükümetinin ortaya koyduğu sorunları ele almayı kabul etti.