Bugünlerde binlerce diken kelebeğinin (vanessa cardui) göçüne tanık oluyoruz. Çünkü baharın ve göç mevsiminin habercisi olan diken kelebekleri, Afrika’dan Avrupa’ya uzanan göç yolculuğuna başladı. Diken kelebekleri tüm dünyada yaygın olarak görülebiliyor ancak uzun yıllar sonra ilk defa oldukça yoğun gözlemleniyor.
Araştırmacılara göre göçün yoğun geçmesinin sebepleri kış mevsiminin az yağışlı geçmesi ya da El Nino gibi tekrar eden iklimsel olaylar olabilir. Kelebekler üzerinde uzun yıllardır çalışmalar yapan Dr. Evrim Karaçetin, bu seneki ilk yoğun göç bilgisinin Kıbrıs’tan geldiğini, Türkiye’nin çeşitli yerlerinden de veri aktarımı yapıldığını belirtti. Dr. Karaçetin “Türkiye’de diken kelebeklerinin göçü ile ilgili çok az şey biliyoruz. Ancak yapılan araştırmalar bu sene yoğun olarak gözlemlenen göçün iklimsel olaylarla bağlantılı olabileceğini gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
Doğa Derneği Koruma Programı Koordinatörü Itri Levent Erkol, Türkiye’nin hem kuş hem de kelebek göçleri açısından önemli bir konuma sahip olduğunu belirterek kelebekler üzerinde tehlikelere dikkat çekti: “Türkiye'de 381 kelebek türü bulunuyor ve bu türlerin 45'i ülkemize endemik. Ne yazık ki, her on kelebek türünden birinin nesli tehlike altında veya tehlikeye düşebilir. Bu türlerin neslinin devamı için Türkiye'de 65 alan Önemli Kelebek Alanı olarak belirlendi. Bu alanların kelebeklerin neslinin devamı ve yaşam döngüsü düşünülerek korunması gerekiyor.”

Fotoğraf: Onur Başbay
Diken Kelebeklerinin Özellikleri
Uzmanlar, bu türün tarım zararlısı olmadığını aksine bitkilerin tozlaşmasında önemli role sahip olduğunu vurguluyor. Kelebeklerin göç rotası da bilim insanlarının hâlâ araştırdığı konulardan biri. Kelebeklerin hangi rotalar üzerinde göç ettiği tam olarak bilinmiyor. İlkbahar ve sonbaharda gerçekleşen göç sırasında bir kelebek yaklaşık 40 km hızla, dört bin km’ye kadar yol kat edebiliyor. Rüzgârlı ve yağışlı havalarda ile yoluna devam edebilen kelebekler, göç sırasında çiftleşip yumurtasını bırakarak göçe devam ediyor. Her bir dişi kelebek 500’e yakın yumurta yumurtlayabiliyor. Bir göç yolculuğu altı nesilde tamamlanıyor.
Göçün Tanığı Olmak
Rota üzerindeyseniz hem göçün güzelliğini izleyebilir hem de kayıt altına alabilirsiniz. Bulunduğunuz koordinatı, kelebeklerin uçuş yönünü ve 10 dakikada geçen kelebek sayısını ekaracetin@hotmail.com noktasına e-mail ile gönderebilirsiniz. Aynı zamanda Butterfly Migration isimli web sayfasından uluslararası göç kurumları ile verilerinizi paylaşabilirsiniz.