Semenderler ve kurbağalar da dahil olmak üzere yeryüzünde bilinen 8.000'den fazla amfibi (iki yaşamlılar) türü var. Bu yarı sucul canlılar kuşlar, yılanlar ve balıklar için besin sağlamasının yanı sıra hastalık yayan sivrisinekler de dahil olmak üzere böcekleri yiyerek hem insanların sağlığını yardımcı oluyor ve ekosistem dengesini koruyor. Ancak birçok amfibi türü iklim değişikliği nedeniyle diğer türlere göre daha fazla risk altında.
Küresel olarak tehdit altındaki 2.873 amfibi türünün dünyadaki dağılımı.
Küresel iklim değişikliği sıcaklık artışları, yağış rejiminde değişiklikler ve ekstrem hava olaylarını da beraberinde getiriyor. Amfibiler, vücut sıcaklıklarını çevre koşullarına bağımlı olarak düzenledikleri için bu değişikliklere adaptasyonları diğer türlere göre daha zor. Sıcaklık artışları amfibi habitatlarını daraltıyor ve yaşam alanlarını parçalıyor. Bu da popülasyonlarında ciddi kayıplara yol açıyor.
Amfibiler, vücut derileri aracılığıyla solunum yaptıkları için çeşitli patojenlere karşı da savunmasız kalıyor. İklim değişikliği, belirli bölgelerde daha sıcak ve nemli koşulların oluşmasına yol açarak bu bölgelerde hastalık taşıyıcı organizmaların yayılma riskini artırabiliyor. Amfibiler, bu yeni hastalıklara karşı bağışıklık geliştirmekte zorlanabilir, bu da popülasyonlarda kitlesel ölümlere neden olabilir. En son yayımlanan Küresel Amfibi Değerlendirme raporuna göre, yeryüzündeki amfibi türlerinin yaklaşık %40'ı tehdit altında. Amfibileri tehdit eden birincil risk 1980-2004 döneminde hastalıkken (chytridiomycosis; bir tür mantar enfeksiyonu) 2004-2022 döneminde iklim değişikliği bu risk sıralamasında en başta yer aldı.
Amfibi Hayatta Kalma Birliği olarak Türkçeye tercüme edebileceğimiz çevre örgütü Amphibian Survival Alliance’tan Dr. Gina Della Togna “Onlarca yıldır amfibilere yönelik en büyük tehdit habitat kaybı ve hastalıklardı. Ancak son yıllarda iklim değişikliği de bir başka büyük risk olarak ortaya çıktı. Amfibiler soğukkanlı oldukları için özellikle savunmasızlar. Dolayısıyla sıcaklık ve nemdeki değişikliklerden doğrudan etkileniyorlar. Ve birçoğu nehir kenarları gibi belirli mikro iklimlerde yaşıyor, bu nedenle de koşullar değiştiğinde bazıları göç edemiyor. Isınma devam ettikçe, amfibilere yönelik risklerin artması bekleniyor. Dolayısıyla bu savunmasız canlıları korumak giderek daha önemli hale gelecek. Toplumun bunun çok ciddi bir mesele olduğunu anlamasının çok önemli olduğunu düşünüyorum” diyor.
Bilim insanları ve çevre örgütleri, amfibi popülasyonlarını korumak için çeşitli stratejiler geliştiriyor. Bu stratejiler arasında korunan alanların genişletilmesi, habitat restorasyonu, genetik çeşitliliği artırmaya yönelik çalışmalar yer alıyor. Ancak, bu çabaların etkili olabilmesi için küresel iklim değişikliği ile başa çıkma stratejilerini de içermesi gerekiyor.
