UNESCO 17. Genel Konferansı, 17 Ekim-21 Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplandı ve 16 Kasım 1972 tarihinde UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme’yi kabul etti. Türkiye Sözleşmeye 16.03.1983 tarihinde resmen taraf oldu. Dünya Mirası Listesi'nde Dünya Miras Alanı olarak ilan edilen 1157 miras yer almaktadır. Bunlardan 900’ü kültürel, 218’i doğal ve 39’u karma (doğal ve kültürel) miraslardır. Türkiye’nin bu listede 18’si kültürel, 2’si karma olmak üzere 21 miras alanı bulunuyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Türkiye
1. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985
2. İstanbul'un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985
3. Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı)
4. Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986
5. Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987
6. Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı)
7. Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla) 1988
8. Safranbolu Şehri (Karabük) 1994
9. Truva Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 1998
10. Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) 2011
11. Çatalhöyük Neolitik Alanı (Konya) 2012
12. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) 2014
13. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) 2014
14. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (Diyarbakır) 2015
15. Efes (İzmir) 2015
16. Ani Arkeolojik Alanı (Kars) 2016
17. Aphrodisias (Aydın) 2017
18. Göbekli Tepe (Şanlıurfa) 2018
19. Arslantepe Höyüğü (Malatya) 2021
20. Gordion Antik Kenti (Ankara) 2023
21. Anadolu'daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii) 2023
UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Geçici Listesi
Dünya Miras Komitesi tarafından UNESCO Dünya Mirası Listesine alınan bu mirasların yanı sıra bir de bu listeye önerilmesi öngörülen ancak henüz adaylık süreçleri tamamlanmayan miraslardan oluşan Geçici Liste bulunmaktadır. Geçici Liste Üye Devletler için ulusal bir envanter niteliğinde olup, asıl listeye başvurulacak olan alanlar bu listeden seçilerek belirlenmektedir. 2023 yılı Temmuz ayı itibariyle Sözleşmeye Taraf 195 Devletten 186’sının UNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’nde miras alanları yer almaktadır.
Türkiye’nin Geçici Listede ilki 1994 yılında sunulan ve son olarak 2023 yılında güncellenen şekliyle 75 kültürel, 4 karma ve 3 doğal olmak üzere toplam 82 mirası bulunmaktadır.
Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki Alanları
1. Karain Mağarası (Antalya) 1994
2. Urartu ve Osmanlı Eski Yerleşimi Ahlat Mezar Taşları (Bitlis) 2000
3. Alahan Manastırı (Mersin) 2000
4. Alanya (Antalya) 2000
5. Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000
6. İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000
7. Konya Selçuklu Başkenti (Konya) 2000
8. Mardin Kültürel Peyzajı (Mardin) 2000
9. Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı 2000
10. St. Nicholas Kilisesi (Antalya) 2000
11. St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Tarihi Çevresi (Mersin) 2000
12. Sümela Manastırı (Trabzon) 2000
13. Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009
14. Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009
15. Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009
16. Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011
17. Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011
18. Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012
19. Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012
20. Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012
21. Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) 2012
22. Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) 2012
23. Niğde'nin Tarihi Anıtları (Niğde) 2012
24. Mamure Kalesi (Mersin) 2012
25. Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) 2012
26. Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) 2012
27. Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012
28. Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013
29. Laodikeia Arkeolojik Alanı (Denizli) 2013
30. Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Ceneviz Ticaret Yolu’nda Kale ve Sur Yerleşimleri 2013
31. Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir) 2014
32. Anavarza Antik Kenti (Adana) 2014
33. Kaunos Antik Kenti (Muğla) 2014
34. Korykos Antik Kenti (Mersin) 2014
35. Kültepe - Kanesh Arkeolojik Alanı (Kayseri) 2014
36. Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) 2014
37. Eflatun Pınar: Hitit Kaya Anıtı (Konya) 2014
38. İznik (Bursa) 2014
39. Mahmutbey Camii (Kastamonu) 2014
40. Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) 2014
41. Vespasianus - Titus Tüneli (Hatay) 2014
42. Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup (St. Jacob) Kilisesi (Mardin) 2014
43. Akdamar Kilisesi (Van) 2015
44. Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) 2015
45. Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi) (Kahramanmaraş) 2015
46. Mudurnu Tarihi Ahi Kenti: Ahiliğin Tanıkları (Bolu) 2015
47. Dağlık Frigya (Eskişehir, Kütahya, Afyon) 2015
48. Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) 2015
49. Uzunköprü (Edirne) 2015
50. İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması (Siirt) 2015
51. Yıldız Sarayı Kompleksi (İstanbul) 2015
52. Bodrum Kalesi (Muğla) 2016
53. Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) 2016
54. Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (Ankara) 2016
55. Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) 2016
56. Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) 2016
57. Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) 2016
58. Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü(Van) 2016
59. Kibyra Antik Kenti (Burdur) 2016
60. Yivli Minare Camii (Antalya) 2016
61. Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 2017
62. Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) 2017
63. İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) 2017
64. Priene Arkeolojik Alanı (Aydın) 2018
65. Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller (Gaziantep) 2018
66. Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar (Tokat) 2018
67. Justinian Köprüsü (Sakarya) 2018
68. Sarıkaya Roma Hamamı (Yozgat) 2018
69. Harput Tarihi Kenti (Elazığ) 2018
70. İzmir Tarihi Liman Şehri (İzmir) 2020
71. Koramaz Vadisi (Kayseri) 2020
72. Zerzevan Kalesi ve Mithraeum (Diyarbakır) 2020
73. Karatepe Aslantaş Arkeolojik Alanı (Osmaniye) 2020
74. Beypazarı Tarihi Kenti (Ankara) 2020
75. Mardin Midyat Çevresi (Tur Abdin) Geç Antik ve Orta Çağ Kilise-Manastırları (Mardin) 2021
Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar
76. Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015
77. Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) 2000
78. Kekova (Antalya) 2000
79. Kemaliye Tarihi Kenti (Erzincan) 2021
Strabon’un, denizlerin en tatlısı, balıkların üremesi ve yeni nesillerin çabucak gelişmesi için bulunmaz bir deniz diye anlattığı Karadeniz’in önemli tatlı su kaynaklarından biri Kızılırmak. Samsun - Bafra’ya ulaştığında büyük ve eşsiz bir delta yaratıp Karadeniz’e dökülüyor. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, 2016 yılında UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Geçici Listesi'ne alındı. Fotoğraf: Mert Gökalp
Doğal Miras
80. Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013
81. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (Samsun) 2016
82. Ballıca Mağarası Tabiat Parkı (Tokat) 2019
