Göbeklitepe ve çevresinde bulunan T biçimli dikilitaşların üzerlerindeki kol ve el kabartmaları, uzun süredir bu taşların insanı sembolize ettiği düşüncesini güçlendiriyordu. Karahantepe’de ortaya çıkarılan bu yeni buluntu ise, ilk kez bir T biçimli dikilitaş üzerinde insan yüzünün işlenmiş olmasıyla Neolitik dönem araştırmalarında yeni bir dönüm noktası olarak nitelendiriliyor.
Dikilitaşın üst kısmında yer alan yüz betimi; keskin hatları, derin göz çukurları ve küt biçimli burnuyla Karahantepe’de daha önce bulunan insan heykelleriyle benzer bir üslup taşıyor. Bu keşif, Neolitik insanın yalnızca teknik ustalığını değil, kendini ifade etme biçimini ve soyut düşünme gücünü de ortaya koyuyor.
T biçimli dikilitaşların çatı taşıyıcısı olmanın ötesinde sembolik bir anlam taşıdığı uzun süredir kabul ediliyordu. Ancak bu keşifle birlikte, bu taşların yalnızca insanı temsil etmediği, ilk kez yüz hatlarıyla insanın kendisini doğrudan betimlediği de anlaşıldı.
Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
Karahantepe, Tek Tek Dağları Milli Parkı sınırları içerisinde, Şanlıurfa şehir merkezine 55 kilometre mesafededir. Yerleşim, doğal kireçtaşı bir kayalık üzerine ve çevresine yayılmaktadır. Höyüğün eteğinde suyun biriktirildiği 27 sarnıç vardır; sarnıçları birbirine bağlayan kanallar ve olasılıkla suyu da süzen yalaklar başarılı bir su yönetiminin kanıtlarını oluşturur. Yakın çevrede bulunan çok sayıdaki avlak (tuzak alanı) ise, avcı toplayıcı topluluğun besin elde etmek için geliştirdiği, organize avcılığın göstergeleridir. Nitekim ilk yerleşim evrelerinde tarıma alınmış bitki ve hayvan kalıntılarına rastlanmazken, başta ceylan, yaban eşeği, koyun-keçi, domuz ve sığır olmak üzere çok miktarlarda memeli hayvanın tüketildiğini gösteren zoolojik kalıntılar bulunmaktadır. Başka bir ifade ile Karahantepe’nin ilk yerleşimcileri halen avcı toplayıcılığa devam eden yerleşik topluluklardır.
Karahantepe’de aşağı doğru alçaldıkça genişleyen, levhalar halindeki kireçtaşı katmanları kimi zaman kesilerek, kimi zaman da oyularak yapıların inşası için ideal hale getirilmiştir. İlk evrede anıtsal mekânlardan oluşan bir yapı kompleksi ve onu çevreleyen kulübeler açığa çıkarılmıştır.
Karahantepe’deki yapıların özellikleri ve içindeki buluntular, tarihöncesi insanın daha önce varsayılandan çok daha sofistike bir yaşam sürdüğünü ortaya koymuştur. Yeni bir toplum düzeninin oluşmaya başladığı bir süreçte mimari çözümler, yeni teknolojiler ve sanatsal üretimler öncesinde olmadığı kadar dinamik bir toplumun varlığını kanıtlar. Dolayısıyla bütün bu unsurların organize bir şekilde planlanmasını ve uygulanmasını kolaylaştıran bir sosyal düzen kurulmuş olmalıdır. Kamusal yapıların yanı sıra insan ve hayvan heykellerinin hatırı sayılır sayıda olması, ilk yerleşik toplumların yalnızca hayatta kalma ve temel amacı varlığını sürdürmekle sınırlı bir toplum olmadığını kanıtlamaktadır. Aksine, özgün bir sanatsal üslup ve estetik anlayışa sahip gelişkin bir toplumsal organizasyonu işaret etmektedir.
